Giọt nước mắt nơi phiên tòa đã rơi nhiều lần, thực lòng cũng có phần cảm thấy thương xót. Thân phận con người đứng trước xa ngái tù tội trong khi đang hưởng thụ no nê về vật chất tinh thần, ít ai có thể giữ được khí chất mà mỉm cười ngạo nghễ.
Nếu thực lòng thấy mình oan sai, vô tội, hoặc coi thường bản án "bỏ túi" ngoài kia thì phải mỉm cười, tuyệt đối không được khóc. Chỉ khi bạn mỉm cười, bạn mới là người chiến thắng.
Ảnh chụp anh Nguyễn Văn Trỗi ở pháp trường
Lịch sử cận đại đã có nhiều tấm gương dũng liệt, bước ra pháp trường vẫn ung dung tự tại, thậm chí như chị Sáu còn "hái một đóa hoa tươi chị gài lên mái tóc", chắc không có thật nhưng tuyên truyền là thế, để từ đó nảy sinh ra biết bao anh hùng từ một dân tộc anh hùng. Bao bậc tiền nhân bước vào xà lim án chém vẫn vui vẻ như bước vào ngôi nhà có đồng đội, có anh em, thậm chí biến nhà tù thành trường học cách mạng. Lê Đức Thọ đã từng thừa nhận được "giáo sư đỏ" Trần Văn Giàu dạy những bài học vỡ lòng về triết học Mác, về chủ nghĩa cộng sản ... tại chuồng cọp Côn Đảo, để từ đó rèn đúc khí phách cho riêng mình.
Gần đây, dân tộc sản sinh ra nhiều cá nhân mau nước mắt. Bất luận là ai, bất luận hoàn cảnh nào đều có thể rơi nước mắt. Nước mắt có làm dân tộc trở nên yếu ớt hơn không? Chắc là không vì quan điểm "không để nước mắt rơi làm nhòa mặt kẻ thù" nhưng cũng sẽ dẫn đến hệ lụy cho thế hệ tương lai yếm thế hơn và hèn đớn hơn. Họ không biết đấu tranh, không dám đấu tranh, sợ đấu tranh và dễ đầu hàng trước số phận. Họ sẽ chỉ biết khóc cầu xin lòng thương hại của kẻ thù. Mà đó là điều không bao giờ có cũng như Mát-xcơ-va không bao giờ tin vào những giọt nước mắt. Đơn giản nó chỉ làm tay súng run rẩy hơn mà thôi.
Có ông nhà văn già tuyên ngôn: Tôi đứng về phe nước mắt. Mà giờ thật giả lẫn lộn, đến cá sấu cũng có thể hai hàng lệ long lanh thì biết phe phái nào mà lựa chọn. Nhưng cũng không khó để nhận ra những giọt nước mắt thật sự chảy ra vì chan chứa nỗi niềm, vì xót xa đắng đót của thân phận bị lầm than, hãy đi vào nguồn gốc của giọt nước mắt. Chợt nhớ Trịnh tử đang tha thiết ngoài kia "có khi mưa ngoài trời, là giọt nước mắt em, đã nương theo vào đời, làm từng nỗi ưu phiền"...
Giọt nước mắt thật sự (nếu có), chỉ có thể bắt nguồn từ tình yêu.
Ảnh chụp chị Võ Thị Thắng
